Kısa Bakış: Mevzuatın Amacı
Türkiye'de binaların ve iş yerlerinin yangından korunması esaslarını belirleyen ana çerçeve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY) ve ilgili standardlar üzerinden belirlenir. Amaç; can güvenliği, tahliye düzeni ve yangına müdahale altyapısının sağlanmasıdır.
Temel Yükümlülükler
Sorumlular Kimdir?
Mevzuata göre bina malikleri, iş yeri sahipleri, site yöneticileri veya kamu kurumlarında yetkili amirler güvenlik önlemlerinin alınmasından sorumludur. Kısacası binayı yöneten taraf uyumluluğu sağlamak zorundadır.
Kayıt Tutma ve Belgelendirme
Tüm bakım, test ve denetim kayıtları düzenli tutulmalı; yetkili ekiplerin müdahaleleri ve sertifikasyon bilgileri belge halinde arşivlenmelidir. Denetimler sırasında bu kayıtlar talep edilir.
Zorunlu Ekipmanlar
Yangın Söndürücüler (Tüpler)
Bina tipi ve riske göre yeterli sayıda sınıflandırılmış söndürücüler bulundurulmalı; cihazların TS/EN standartlarına uygunluğu sağlanmalıdır.
Sertifikalar ve Standartlar
TS/EN ve TSE belgeli ürünler tercih edilmeli; dolum ve bakım işlemleri yetkili firmalarca yapılmalıdır. CE işareti ve üretici talimatları takip edilmelidir.
Yangın Dolapları ve Hortumlar
Yangın dolaplarının konumu, görünürlüğü ve kolay erişimi mevzuata göre düzenlenir. Hortum, nozul ve bağlantılar periyodik olarak kontrol edilmelidir.
Acil Aydınlatma ve Yönlendirme Levhaları
Acil aydınlatma sistemleri ve yönlendirme levhaları belirli yapı tiplerinde zorunludur; kurulum ve testleri standartlara uygun olmalıdır.
Periyodik Bakım ve Denetimler
Aylık / Haftalık Görsel Kontroller
Görsel kontroller; söndürücü göstergeleri, dolapların durumu, kablo ve levha görünürlüğü gibi konuları kapsar ve sık yapılmalıdır.
Yıllık / Yetkili Servis Testleri
Basınç testleri, dolum, kapsamlı sistem testleri yetkili servislerce yapılmalı ve sonuçları kayıt altına alınmalıdır. Bazı sektörlerde (ör. endüstriyel mutfaklar) daha sık test gerekebilir.
Eğitim, Tatbikat ve Organizasyon
Mevzuat yalnızca ekipman değil, personel eğitimi, tahliye planı ve düzenli tatbikatları da kapsar. Hazırlıklı olmak, ekipman kadar önemlidir.
Cezai Yaptırımlar ve Uyumluluk
Yönetmeliklere uyulmaması halinde idari para cezaları, faaliyet durdurma veya eksikliklerin giderilmesi için zorunluluk getirilebilir. Düzenli bakım ve belgelerin tam olması riski azaltır.
Sonuç ve Öneriler
Türkiye’de yangın güvenliği mevzuatı; ekipman standartları, periyodik bakım, eğitim ve kayıt tutma üzerine kuruludur. Yapınızın standartlara uygunluğunu kontrol edin, bakım kayıtlarını düzenli tutun ve yetkili servislerle çalışın — bu üç unsur, yangın riskini ciddi oranda düşürür.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. BYKHY hangi binaları kapsar? — Yönetmelik kapsamı binaların kullanım amacına göre değişir; detaylar yönetmelikte belirtilir.
2. Yangın tüplerinin TSE/EN belgeleri neden önemli? — Ürünün testlerden geçmiş ve güvenilir olduğunu gösterir.
3. Acil aydınlatma testleri ne sıklıkla yapılmalı? — Aylık basit fonksiyon testleri, yıllık kapsamlı testler önerilir.
4. Bakım kayıtları ne kadar süre saklanmalı? — Denetimler için kayıtlar uzun süre saklanmalıdır; yerel uygulamalara göre en az birkaç yıl önerilir.
5. Periyodik bakımı kim yapmalı? — Yetkili, belgelendirilmiş servis firmaları tarafından yapılması tavsiye edilir.